के तपाईलाई पोल्ने, अमिलो डकार र छातीमा जलन हुने जस्ता लक्षणहरू त छैनन् ?
एसिडिटी: कारण, लक्षण, र घरेलु उपचार
एसिडिटी एक सामान्य स्वास्थ्य समस्या हो, जसमा पेटमा अम्ल (एसिड) को मात्रा बढी हुन्छ, जसले पेटको माथिल्लो भागमा पोल्ने, अमिलो डकार आउने, र छातीमा जलन हुने जस्ता लक्षणहरू देखिन्छन्। यो समस्या सामान्यतया खानपान, जीवनशैली, वा तनावका कारण उत्पन्न हुन्छ। यहाँ एसिडिटीको कारण, लक्षण, र घरेलु उपचारबारे तथ्यपरक जानकारी प्रस्तुत गरिएको छ।
एसिडिटी भनेको के हो?
एसिडिटी, जसलाई हाइपरएसिडिटी वा ग्यास्ट्रिक रिफ्लक्सपनि भनिन्छ, तब हुन्छ जब पेटमा उत्पादन हुने हाइड्रोक्लोरिक एसिडले पेटको भित्री तहलाई असर गर्छ वा खाना नली (इसोफेगस) मा माथि आउँछ। सामान्य अवस्थामा, पेटको भित्री तहले यो अम्ललाई नियन्त्रण गर्छ, तर कहिलेकाहीँ यो सन्तुलन बिग्रन्छ, जसले असहजता उत्पन्न गर्छ।
विज्ञापन
एसिडिटीका कारणहरू
-
अस्वस्थ खानपान:
विज्ञापन
-
तारेको, मसालेदार, वा अमिलो खानेकुरा (जस्तै, चटपटे, फास्ट फूड, अमिलो फलफूल)।
-
धेरै कफी, चिया, वा रक्सीको सेवन।
-
अनियमित खानपान, जस्तै धेरै समय भोकै बस्ने वा एकैपटक धेरै खाने।
-
-
जीवनशैली:
-
तनाव र चिन्ता, जसले पेटमा एसिड उत्पादनलाई बढाउँछ।
-
खाना खाएलगत्तै सुत्ने बानी।
-
कम शारीरिक गतिविधि वा मोटोपन।
-
-
औषधि र स्वास्थ्य अवस्था:
-
एन्टिबायोटिक्स, पेनकिलर (जस्तै, आइबुप्रोफेन), वा स्टेरोइड जस्ता औषधिको प्रयोग।
-
ग्यास्ट्राइटिस, अल्सर, वा हायटल हर्निया जस्ता स्वास्थ्य समस्या।
-
गर्भावस्था, जसले पेटमा दबाब बढाउँछ।
-
एसिडिटीका लक्षणहरू
-
छाती वा पेटको माथिल्लो भागमा पोल्ने अनुभव (हार्टबर्न)।
-
अमिलो डकार आउने वा मुखमा तीतो स्वाद।
-
पेट फुल्ने वा ग्यासको समस्या।
-
वाकवाकी लाग्ने वा बान्ता हुने अनुभव।
-
घाँटीमा जलन वा खाना निल्न गाह्रो हुने।
-
लामो समयसम्म रहँदा खोकी वा श्वासप्रश्वासमा समस्या।
एसिडिटीबाट बच्ने उपाय
-
खानपानमा सुधार:
-
सन्तुलित खाना खाने, जस्तै सागपात, गेडागुडी, र सजिलै पच्ने खानेकुरा।
-
मसालेदार, तारेको, र अमिलो खानेकुरा कम गर्ने।
-
रातको खाना सुत्नुभन्दा कम्तीमा २-३ घण्टा अघि खाने।
-
धेरै पानी पिउने, तर खाना खाँदा धेरै तरल पदार्थ नपिउने।
-
-
जीवनशैली परिवर्तन:
-
तनाव कम गर्न योग, ध्यान, वा हल्का व्यायाम गर्ने।
-
खाना खाएपछि तुरुन्तै नसुत्ने, हल्का हिँड्ने।
-
धूमपान र रक्सीको सेवन बन्द गर्ने।
-
सुत्दा टाउकोको भागलाई ६-८ इन्च माथि राख्ने।
-
-
नियमित स्वास्थ्य जाँच:
-
लामो समयसम्म लक्षण देखिएमा चिकित्सकसँग परामर्श लिने।
-
अल्सर वा ग्यास्ट्रिक रिफ्लक्स रोग (GERD) को जाँच गराउने।
-
घरेलु उपचार
-
अदुवा:
-
अदुवाले पेटको अम्ललाई सन्तुलनमा राख्छ। एक टुक्रा अदुवा चपाएर वा अदुवाको चिया बनाएर पिउन सकिन्छ।
-
विधि: एक गिलास तातो पानीमा १ चम्चा अदुवाको रस र मह मिसाएर बिहान खाली पेटमा पिउने।
-
-
सौंप:
-
सौंपले पाचन प्रक्रियालाई सहज बनाउँछ र अम्ललाई नियन्त्रण गर्छ।
-
विधि: १ चम्चा सौंपलाई १ गिलास तातो पानीमा १० मिनेट उमालेर पिउने।
-
-
तुलसी:
-
तुलसीका पातहरूले पेटको जलन कम गर्छ। ४-५ वटा तुलसीका पातहरू चपाउनुहोस् वा तुलसीको चिया बनाएर पिउनुहोस्।
-
-
दूध वा दही:
-
चिसो दूध वा दहीले तुरुन्तै राहत प्रदान गर्छ। १ गिलास चिसो दूध वा सादा दही खाना खाएपछि खाने।
-
-
केरा:
-
पोटासियमयुक्त केराले पेटको अम्ललाई तटस्थ गर्छ। दैनिक १-२ वटा पकेको केरा खाने।
-
-
बेकिंग सोडा:
-
बेकिंग सोडाले अम्ललाई तुरुन्तै तटस्थ गर्छ। १ गिलास पानीमा आधा चम्चा बेकिंग सोडा मिसाएर पिउने, तर यो धेरै प्रयोग नगर्ने।
-
-
कागती र पानी:
-
कागतीले पेटको अम्ललाई सन्तुलनमा राख्न मद्दत गर्छ। १ गिलास मनतातो पानीमा आधा कागतीको रस मिसाएर बिहान पिउने।
-
सावधानी
-
घरेलु उपचार लामो समयसम्म प्रयोग गर्नुअघि चिकित्सकसँग परामर्श लिनुहोस्।
-
बारम्बार वा गम्भीर लक्षण देखिएमा (जस्तै, रगतसहितको बान्ता, तौल घट्ने, वा निल्न गाह्रो हुने), तुरुन्तै चिकित्सकीय सहायता लिनुहोस्।
-
बेकिंग सोडा धेरै प्रयोग गर्दा रक्तचाप वा पेटमा अन्य समस्या हुन सक्छ।
निष्कर्ष
एसिडिटी एक सामान्य समस्या हो, जसलाई खानपान र जीवनशैलीमा सुधार तथा घरेलु उपचारबाट नियन्त्रण गर्न सकिन्छ। नियमित व्यायाम, सन्तुलित खाना, र तनाव व्यवस्थापनले यो समस्यालाई कम गर्न सकिन्छ। यदि लक्षणहरू बारम्बार देखिन्छन् वा गम्भीर हुन्छन् भने, चिकित्सकसँग परामर्श गर्नु उत्तम हुन्छ। स्वस्थ जीवनशैली अपनाएर एसिडिटीबाट छुटकारा पाउन सकिन्छ।
फेसबुक प्रतिक्रियाहरु